Rituelen

Ik ben een rituelen mens. Ik ben dol op rituelen. Dat kunnen hele grote rituelen zijn of kleine ingetogen rituelen. Rituelen die met het lijf of met de geest te maken hebben. Het vieren van de wisseling van de seizoenen. Van hoe hier de verjaardagen gevierd worden tot Kerstavond. Als het me bevalt, als het goed voelt, dan maak ik er een ritueel van. Rituelen lijken op vaste gewoontes. Ze hebben het echter in zich dat men meent er niet meer buiten te kunnen. Zo kan een blokje om voor het slapen gaan een vaste gewoonte zijn. Als je denkt dat je zonder dat blokje om niet goed zal kunnen slapen, dan wordt het een geritualiseerde gewoonte. Rituelen zijn heel belangrijk. Het vertrouwde karakter van het ritueel is van belang, zowel voor een individuele persoon, die zich erdoor op zijn/haar gemak voelt, als voor een samenleving, waarbinnen de (gedeelde) rituelen een bindmiddel tussen de personen zijn.

Een belangrijk ritueel uit mijn jeugd was het ontbijt op zondag. Hoe laat je het de avond tevoren ook gemaakt had of je nu wel of niet een vriendje in je bed ontvangen had, op zondag ontbeten mijn moeder, mijn twee broers en ik altijd samen. Door de week kwam het er nooit van. Het eerste deel van de zondagochtend was gereserveerd voor muziek van mijn moeder. Alle elpees van Frans Halsema werden er doorheen gejast op de zondagochtend. Prima muziek om nog wat bij weg te soezen. Daarna was het de beurt aan mijn oudste broer. The Doors werd keihard opgezet, waarna mijn middelste broer met The Maddog & The Englishman er nog een schepje bovenop deed. Bij al dit muzikale geweld aten wij zelfgebakken brood met gebakken eieren en spek. Nog steeds een beproeft ritueel bij een kater. Gebakken eieren met spek.

In het buitenland en rondlopen in een kerk? Alhoewel ik helemaal niet gelovig ben, steek ik altijd een kaarsje op en sta stil bij degene die mij lief zijn. Dood of in leven dat maakt niet uit.Het wisselen van de seizoenen werd in mijn jeugd uitbundig gevierd. Palmpasen, het Michaëlfeest en advent. Als ik thuis ben rond de kerst zal ik nog steeds een adventskrans maken en ophangen. Zelf bijenwas kaarsen maken doe ik niet meer, ik koop ze nu. Eigenlijk jammer want het kaarsen trekken, precies 13 waslagen – voor elke maand van het jaar een laag en één extra laag voor het nieuwe jaar – was eigenlijk een prachtig ritueel om de kersttijd in te luiden. Ik heb bepaalde rituelen losgelaten en er zijn andere voor in de plaats gekomen.

Rituelen kunnen bindmiddel voor een samenleving zijn. Jammer dat ik ze niet meer zie.